| Abstract (croatian) | COVID-19, bolest uzrokovana novim koronavirusom SARSCoV-
2, pojavila se u Kini krajem 20 19. godine i ubrzo počela širiti cijelim svijetom.
SARS-Co V-2 pretežno inficira dišne putove, izazivajući blage simptome do
težih, poput akutnog respiratornog sindroma koji može rezultirati zatajenjem
organa koje na kraju dovodi do smrti. Bolest kod većine ljudi uzrokuje blage
simptome, dok je opasna za novorođenčad, starije i imunokompromitirane
osobe te osobe s komorbiditetima. Takva epidemijska bolest je i šećerna bolest
od koje broj oboljelih u svijetu drastično raste: svjetske procjene govore da 463
milijuna osoba u dobi između 20 i 79 godina ima šećernu bolest od koje se vremenom
razvijaju kronične komplikacije i rizici od razvoja ozbiljnih bolesti te
smrti. Šećerna bolest kronični je metabolički sindrom nastao zbog apsolutnog i/
ili relativnog manjka inzulina, a karakteriziran je kroničnom hiperglikemijom
koju prate poremećaji u metabolizmu ugljikohidrata, masti i proteina. Šećernu
bolest prati razvoj različitih akutnih komplikacija koje nastaju naglo i brzo i zahtijevaju hitnu' intervenciju, a zbog loše kontrole bolesti i dugotrajne hiperglikemije
dolazi do kroničnih komplikacija šećerne bolesti koje su posljedica oštećenja
različitih tkiva i organa, a glavni su uzrok morbiditeta i mortaliteta osoba
koje boluju od šećerne bolesti. Osobe sa šećernom bolesti su puno osjetljivije na
infekciju SARS-CoV-2 virusom te nakon obolijevanja od bolesti COVID-19
imaju težu kliničku sliku i lošiji ishod bolesti. Neki od mogućih razloga leže u
tome da infekcija virusom SARS-CoV-2 može dovesti do povećanih razina
medijatora upale u krvi kao što su upalni citokini, toksični metaboliti i lipopolisaharidi
te može doći do modulacije već ionako disreguliranog imunološkog
odgovora u pacijenata sa šećernom bolesti. Uz to, infekcija virusom može dovesti
do povećane proizvodnje reaktivnih kisikovih vrsta, fibroze i akutnog oštećenja
pluća te akutnog respiratornog distres sindroma. Proizvodnja ROS-a i virusna
aktivacija renin-angiotenzin-aldosteronskog sustava uzrokuju inzulinsku
rezistenciju, hiperglikemiju i oštećenje vaskularnog endotela, dolazi i do povećanja
komponenti zgrušavanja, fibrinogena i D-dimera, što dovodi do povećanja
viskoznosti krvi i oštećenja vaskularnog endotela te naposljetku to sve pridonosi
razvoju kardiovaskularnih problema, tromboemboliji i diseminiranoj intravaskularnoj
koagulaciji (DIK). Lijekovi za snižavanje razine glukoze u krvi te oni
za prigušivanje citokinske oluje i snižavanje razina laktata su korisni za učinkovitu
terapiju kod COVID pacijenata sa šećernom bolešću, a ono što bi pomoglo
u samom sprječavanju razvoja bolesti su poboljšanje metaboličkog zdravlja promjenom
načina prehrane i života. |
